فرودگاه بینالمللی امام خمینی (ره) بهعنوان بزرگترین فرودگاه ایران و یکی از مهمترین قطبهای هوایی خاورمیانه شناخته شده و در سال ۱۳۶۷ به بهرهبرداری رسیده است. در این فرودگاه، موضوع امنیت جایگاهی بسیار حیاتی داشته و برای حفظ و ارتقای آن، تدابیر متعددی بهکار گرفته شده است. از جمله این اقدامات میتوان به ایجاد دیوارهای مرتفع برای حفاظت پیرامونی، استفاده گسترده از دوربینهای مداربسته و سیستمهای شناسایی چهره بهمنظور پایش دقیق تردد مسافران، تقویت آمادگی مقابله با حوادث احتمالی، و طراحی سیستم امنیتی یکپارچه با همکاری نهادهای داخلی و بینالمللی اشاره کرد. در میان این تجهیزات امنیتی، دستگاههای بازرسی ایکس ری و گیتهای کنترل بدنی نقشی کلیدی و غیرقابلجایگزین ایفا میکنند.
دستگاه ایکس ری در فرودگاه امام خمینی
دستگاههای ایکس ری مستقر در فرودگاه امام خمینی بهعنوان بخشی از سیستم امنیتی پیشرفته این فرودگاه، نقش بسیار مهمی در بازرسی و کنترل ایمنی بارها و تجهیزات ورودی و خروجی ایفا میکنند. این دستگاهها با استفاده از پرتوهای اشعه ایکس، تصاویر دقیقی از محتویات چمدانها و بستهها ایجاد میکنند که امکان شناسایی سریع و دقیق اقلام خطرناک یا ممنوعه را برای نیروهای امنیتی فراهم میسازد. هدف اصلی استفاده از این فناوری، جلوگیری از ورود یا خروج اشیایی همچون سلاح، مواد منفجره، مواد مخدر و مایعات غیرمجاز است.
وظایف و کاربردهای دستگاه ایکس ری در فرودگاه امام خمینی
- بازرسی بار مسافران: دستگاههای ایکس ری، چمدانها، کولهپشتیها و کیفهای دستی مسافران را اسکن میکنند تا هیچ شیء غیرمجاز وارد هواپیما نشود.
- بازرسی تجهیزات و محمولهها: این سیستمها علاوه بر بارهای مسافران، برای کنترل بستههای پستی، تجهیزات الکترونیکی و سایر کالاهایی که وارد یا از فرودگاه خارج میشوند به کار میروند.
- افزایش سطح امنیت: دستگاههای ایکس ری با دقت بالا تهدیدهای احتمالی را شناسایی کرده و از وقوع خطرات احتمالی در پروازها جلوگیری میکنند.
- کاهش زمان بازرسی: این دستگاهها سرعت عمل بسیار بیشتری نسبت به روشهای دستی داشته و باعث میشوند روند بازرسی و عبور مسافران بدون معطلی پیش برود.
- مبارزه با قاچاق: یکی از وظایف مهم این تجهیزات، شناسایی کالاهای قاچاق و ارزهای غیرمجاز در بار مسافران و محمولههاست، حتی اگر در بستهبندیهای پیچیده و چندلایه مخفی شده باشند.
انواع دستگاههای ایکس ری مورد استفاده در فرودگاه امام خمینی
- ایکس ری تک انرژی: از یک منبع اشعه ایکس بهره میبرد و برای بازرسیهای ساده و عمومی مناسب است.
- ایکس ری دو انرژی: با استفاده از دو منبع اشعه ایکس با انرژیهای مختلف، امکان شناسایی دقیقتر مواد و تشخیص نوع آنها بر اساس چگالی و ترکیب را فراهم میکند.
- ایکس ری CT (توموگرافی کامپیوتری): این دستگاهها از فناوری پیشرفته برای تولید تصاویر سهبعدی استفاده میکنند و برای بازرسیهای بسیار دقیق و امنیتی کاربرد دارند.
محل استقرار و نحوه کاربری
دستگاههای ایکس ری در نقاط کلیدی فرودگاه امام خمینی از جمله ایستگاههای بازرسی مسافران، سالنهای ورود و خروج و بخشهای کنترل بار نصب شدهاند. اپراتورهای این دستگاهها آموزشهای تخصصی لازم را گذراندهاند تا بتوانند تصاویر تولیدشده را بهدرستی تحلیل کنند و کوچکترین موارد مشکوک را تشخیص دهند.
بازرسی چمدان در فرودگاه امام خمینی
بازرسی چمدانها یکی از مراحل اساسی و حیاتی فرآیند امنیتی در فرودگاه امام خمینی محسوب میشود. کلیه مسافران موظفاند کیفها، کولهپشتیها و چمدانهای خود را از دستگاههای ایکس ری عبور دهند. این فرآیند معمولاً در ابتدای ورود به ترمینال و پیش از تحویل بار به کانتر خطوط هوایی انجام میشود و نقش مهمی در حفظ امنیت پروازها و رفاه مسافران دارد.
نحوه بازرسی چمدان با دستگاه ایکس ری در فرودگاه امام خمینی
فرآیند بازرسی چمدانها و بستههای مسافران در فرودگاه امام خمینی با دقت و بر اساس استانداردهای بینالمللی انجام میشود. ابتدا مسافران کیفها، ساکها و بستههای همراه خود را بر روی نوار غلتک دستگاه ایکس ری قرار میدهند. این وسایل بهصورت خودکار وارد تونل تصویربرداری دستگاه شده و تصاویر آنها بر روی مانیتور اپراتورها نمایش داده میشود. افسران امنیتی و مأموران بازرسی که دورههای تخصصی و آموزشی لازم را گذراندهاند، تصاویر اسکنشده را بهدقت بررسی و تحلیل میکنند.
در صورتی که مورد مشکوکی در تصویر مشاهده شود، بازرسی فیزیکی و دستی توسط مأموران انجام خواهد شد. این دستگاهها قادرند بهراحتی انواع سلاحها، مواد مخدر، مواد منفجره، مایعات ممنوعه یا دارای حجم غیرمجاز، اقلام قاچاق و سایر اشیاء غیرقانونی را شناسایی کنند و امنیت پروازها را بهطور کامل تضمین نمایند.
اقلام ممنوعه و محدودیتهای حمل در فرودگاه امام خمینی
هدف اصلی از بازرسی چمدانها در فرودگاه امام خمینی، جلوگیری از ورود یا خروج اقلام ممنوعه و تهدیدآمیز به داخل هواپیما یا کشور است. این اقلام به دو دسته کلی تقسیم میشوند:
۱. اشیاء ممنوعه امنیتی و خطرناک
- انواع سلاحهای سرد مانند شمشیر، چاقو، قیچی بزرگ، دشنه، تیغ جراحی و پنجه بوکس
- انواع سلاحهای گرم شامل سلاحهای شکاری، نظامی و ساچمهزن
- مواد منفجره و مهمات آتشزا مثل TNT، دینامیت، چاشنیهای انفجاری و نارنجک
- مواد سریعالاشتعال نظیر بنزین، اسپریهای قابل اشتعال و کپسولهای گاز مایع
- انواع اسپریهای دفاع شخصی و سمی مانند اسپری اشکآور، فلفلی و بیحسکننده
- مشروبات الکلی
- هرگونه مواد مخدر و روانگردان
- اقلام فرهنگی ممنوع شامل نوشتهها، نشریات، فیلمها و کالاهایی که مغایر با شئونات ملی و مذهبی کشور باشند
- اشیاء عتیقه و میراث فرهنگی مانند سکههای طلا، کتب خطی و چاپ سنگی، آثار مینیاتور، آلات موسیقی قدیمی، سنگهای قیمتی تاریخی و فرشهای با ارزش فرهنگی
۲. محدودیتهای حجمی و وزنی اقلام
- مایعات: طبق قوانین بینالمللی، حمل مایعات بیش از ۱۰۰ میلیلیتر در کیف دستی ممنوع است. این مایعات باید در ظروف شفاف حداکثر ۱۰۰ میلیلیتری و داخل یک کیسه زیپدار به حجم یک لیتر قرار گیرند.
- خاویار: حداکثر مجاز ۱۲۵ گرم و نیازمند مجوز سازمان شیلات
- فرشهای دستباف و گلیم: حداکثر تا ۲۰ متر مربع (حمل به عربستان، عراق و سوریه ممنوع است)
- ارز: خروج بیش از ۵ هزار یورو نیازمند اعلام به گمرک بوده و ورود بیش از ۱۰ هزار یورو مستلزم اظهار رسمی و تشریفات بانکی است
- زیورآلات شخصی: شامل طلا، نقره و پلاتین تا سقف ۱۵۰ گرم؛ خروج هرگونه سکه طلا ممنوع است
- ظروف نقرهای غیر تزئینی: تا سقف ۳ کیلوگرم مجاز است بهشرطی که جزو آثار تاریخی نباشد
- زعفران: حداکثر ۱۵۰ گرم برای هر مسافر؛ حمل به عتبات عالیات ممنوع است
- سیگار و تنباکو: هر مسافر میتواند یک باکس (۲۰۰ نخ) سیگار یا ۵۰ نخ سیگار برگ و حداکثر ۲۵۰ گرم تنباکو همراه داشته باشد
- پهپادها و پرندههای کنترلی: ورود و خروج این وسایل نیازمند مجوز قانونی و اعلام به گمرک است
- حیوانات و پرندگان: ورود پرندگان وحشی و حیوانات نیازمند گواهیهای معتبر کشور مبدأ و تأییدیه سازمان حفاظت محیط زیست ایران است. ورود سگ و گربه ممنوع بوده و سایر حیوانات اهلی به گواهی بهداشت دامپزشکی نیاز دارند
- داروها: همراه داشتن برخی داروها بدون نسخه پزشک یا مجوز وزارت بهداشت ممنوع بوده و ممکن است منجر به بازداشت شود. از جمله این داروها میتوان به استامینوفن کدئین، داروهای حاوی مورفین، متادون، تی دول ۱۰۰، کلداکس، رای دول ۱۰۰، سوداکلد، کلونازپام، دیفن اکسیلات، سودافد، افرین، کلرودیازپوکساید، بنسکال و کلداستاپ اشاره کرد.
- لوازم خانه و وسایل شخصی مهاجران: ایرانیانی که بیش از یک سال در خارج اقامت داشته یا اتباع خارجی، میتوانند لوازم خانگی و شخصی خود را بهشرط غیرتجاری بودن، ورود بین یک ماه قبل تا ۹ ماه بعد از ورود، و عدم استفاده از این قانون طی ۵ سال گذشته وارد کنند. ورود خودرو، موتورسیکلت و قایق موتوری به این روش ممنوع است.
نکات مهم در بازرسی و حمل چمدان
برای عبور راحتتر از مراحل بازرسی فرودگاه و پیشگیری از بروز مشکلات قانونی یا هزینههای اضافی، رعایت نکات زیر الزامی است:
- از پذیرفتن وسایل دیگران خودداری کنید: هرگز بسته یا کالایی را از فردی دیگر تحویل نگیرید، حتی اگر آشنا باشد؛ زیرا مسئولیت قانونی و کیفری آن بر عهده شما قرار خواهد گرفت.
- اظهار صحیح کالاها: در صورت همراه داشتن کالایی که نیاز به اظهار دارد، حتماً آن را به مأموران گمرک اطلاع دهید. مخفی کردن هرگونه کالا، تخلف محسوب شده و مشمول قوانین قاچاق خواهد بود.
- رعایت محدودیتهای وزن بار مجاز: میزان بار مجاز شما به کلاس پروازی بستگی دارد؛ برای مثال در پروازهای فرست کلاس تا ۳۰ کیلوگرم و در کلاسهای اکونومی و بیزینس معمولاً بین ۲۰ تا ۲۵ کیلوگرم مجاز است. همچنین حمل یک کیف دستی یا کولهپشتی حداکثر تا ۷ کیلوگرم در کابین هواپیما بلامانع است. در صورت داشتن اضافهبار، باید هزینه آن را پرداخت کنید.
- برچسبگذاری چمدانها: برای جلوگیری از مفقودی، روی چمدانها و کیفهای خود، نام، نام خانوادگی و شماره تماستان را بهطور خوانا و دقیق درج کنید.
- حمل اقلام ارزشمند در کابین: اشیاء قیمتی و حساس مانند مدارک شناسایی، جواهرات، پول نقد، لپتاپ و تجهیزات الکترونیکی را در کیف دستی خود نگه دارید و به کابین ببرید تا از سرقت یا آسیب احتمالی آنها جلوگیری شود.
نحوه بازرسی بدنی در فرودگاه امام خمینی
بازرسی بدنی در فرودگاه امام خمینی بهعنوان یکی از مراحل اصلی فرآیند امنیتی، با هدف حفظ ایمنی مسافران و پروازها انجام میشود. این بازرسی به منظور جلوگیری از ورود هرگونه سلاح، مواد خطرناک و اقلام ممنوعه به داخل هواپیما صورت گرفته و نقش مهمی در ایجاد احساس امنیت و آرامش خاطر برای مسافران دارد.
مراحل بازرسی بدنی مسافران
- عبور از گیت فلزیاب
- این مرحله اولین گام در بازرسی بدنی است و مسافران باید از میان یک دروازه فلزیاب عبور کنند.
- در صورت وجود هرگونه جسم فلزی، دستگاه بلافاصله آلارم میدهد.
- پیش از عبور، لازم است اشیاء فلزی مانند کمربند، کفشهای دارای قطعات فلزی، موبایل، جواهرات، سکه و کلیدها را داخل سبد مخصوص قرار دهید.
- بازرسی دستی با راکت فلزیاب
- پس از عبور از گیت، مأموران امنیتی با استفاده از یک راکت فلزیاب دستی، بدن مسافران را اسکن میکنند.
- مأمور بازرسی راکت را در فاصله نزدیک از نقاط مختلف بدن حرکت داده و در صورت شناسایی فلز و شنیده شدن آلارم، بازرسی دقیقتری بهصورت دستی انجام خواهد شد.
- اسکن بدن با دستگاه بادی اسکنر (ایکس ری بدن)
- در حال حاضر این فناوری در فرودگاههای ایران راهاندازی نشده است.
- با این حال، در بسیاری از فرودگاههای بینالمللی از دستگاههای بادی اسکنر برای اسکن کامل بدن استفاده میشود تا هرگونه شیء یا ماده پنهانشده در لباس یا حتی داخل بدن افراد شناسایی گردد.
نکات مهم برای مسافران در بازرسی بدنی
- همکاری کامل با مأموران امنیتی: برای تسریع در فرآیند بازرسی، با مأموران همکاری کنید و اطلاعات صحیح در اختیارشان قرار دهید.
- حضور بهموقع در فرودگاه: برای جلوگیری از تأخیر، حداقل دو ساعت قبل از پروازهای خارجی و یک ساعت قبل از پروازهای داخلی در فرودگاه حضور داشته باشید.
- پوشیدن لباس راحت: لباسهایی بپوشید که ساده، بدون زیپها یا دکمههای متعدد باشند تا بازرسی سریعتر انجام شود.
- همراه داشتن وسایل ضروری: فقط وسایل و مدارک ضروری را بههمراه داشته باشید تا در بازرسی دچار دردسر نشوید.
- قرار دادن وسایل فلزی در سبد: پیش از عبور از گیت فلزیاب، تمامی اشیاء فلزی از جمله گوشی موبایل، کلید، ساعت و جواهرات را درون سبد مخصوص قرار دهید.
گیتهای بازرسی و مراحل خروج از کشور در فرودگاه امام خمینی
فرودگاه بینالمللی امام خمینی دارای چندین گیت بازرسی در بخشهای مختلف است که مسافران در طول مراحل سفر خود باید از آنها عبور کنند. شماره گیتها و اطلاعات پروازها معمولاً از طریق مانیتورهای نصبشده در سالنها و بالای گیتها به اطلاع مسافران میرسد.
مراحل اصلی عبور از گیتهای فرودگاه امام خمینی برای خروج از کشور
- بازرسی اولیه در ورودی فرودگاه
- این مرحله اولین گام امنیتی به محض ورود به فرودگاه است.
- چمدانها و بستههای همراه مسافران وارد دستگاه ایکس ری میشوند تا مأموران حفاظت فرودگاه محتوای آنها را بررسی کنند.
- بازرسی بدنی اولیه نیز در همین نقطه انجام میگیرد.
- دریافت کارت پرواز و تحویل چمدانها (کانتر چکاین)
- مسافران باید به پیشخوان شرکت هواپیمایی خود مراجعه کنند.
- ارائه مدارک شناسایی معتبر مانند پاسپورت و کارت ملی بههمراه بلیت پرواز برای صدور کارت پرواز الزامی است.
- چمدانها وزنکشی و برچسبگذاری میشوند. در صورت اضافهبار، مسافر باید هزینه آن را پرداخت کند.
- برخی ایرلاینها امکان دریافت کارت پرواز بهصورت آنلاین یا از طریق کیوسکهای مخصوص در فرودگاه را فراهم کردهاند.
- عبور از گیت کنترل گذرنامه (پاسپورت کنترل)
- در این مرحله مسافران باید برای بررسی پاسپورت به باجههای مربوطه مراجعه کنند.
- پرداخت عوارض خروج از کشور قبل از این مرحله ضروری است. این مبلغ را میتوان بهصورت آنلاین، از طریق اپلیکیشنهای پرداخت، خودپردازهای مستقر در فرودگاه یا شعب بانک ملی پرداخت کرد. دانشجویان خارج از کشور و دارندگان گذرنامههای دیپلماتیک از پرداخت این عوارض معاف هستند.
- مأموران پلیس گذرنامه، پاسپورت و ویزای مسافر را بررسی کرده و هویت وی را با عکس گذرنامه مطابقت میدهند.
- در صورت وجود ممنوعالخروجی، از ادامه سفر مسافر جلوگیری خواهد شد.
- ورود به سالن انتظار یا ترانزیت
- پس از عبور از کنترل گذرنامه، مسافران وارد سالن انتظار میشوند.
- این سالن دارای امکاناتی مانند رستوران، فروشگاه، کافیشاپ و سرویس بهداشتی است.
- مسافران باید منتظر اعلام شماره گیت پرواز خود باشند که از طریق بلندگوها و تابلوهای اطلاعرسانی اعلام میشود.
- عبور از گیت امنیتی نهایی
- پیش از رسیدن به گیت پرواز، آخرین مرحله بازرسی امنیتی انجام میشود.
- تمام اشیای فلزی مانند موبایل، ساعت، کلید و کمربند باید در سبد مخصوص قرار گرفته و مسافر از گیت فلزیاب عبور کند.
- عبور از گیت پرواز (Boarding Gate)
- مسافران پس از یافتن گیت پرواز خود، کارت پروازشان مهر میشود و اجازه سوار شدن به هواپیما دریافت میکنند.
- بسته به نوع پرواز و موقعیت هواپیما، مسافران از طریق تونلهای اتصالدهنده به هواپیما یا با اتوبوسهای ویژه به پای پلههای هواپیما منتقل میشوند.
خدمات ویژه تشریفات فرودگاهی (CIP/VIP)
با رزرو خدمات CIP در فرودگاه امام خمینی، مسافران میتوانند بدون دغدغه و شلوغی، مراحل سوار شدن به هواپیما را پشت سر بگذارند. سالن اختصاصی CIP امکانات ویژهای مانند اینترنت پرسرعت، انواع نوشیدنیها، میانوعدهها و غذاهای متنوع را در اختیار مسافران قرار میدهد. تیم خدمات CIP تمامی مراحل از جمله دریافت کارت پرواز و تحویل چمدانها را انجام میدهند و در نهایت با خودروهای اختصاصی مسافر را تا پای پلههای هواپیما همراهی میکنند.
نکته مهم: تمامی قوانین امنیتی و مقررات گمرکی برای مسافران CIP و VIP نیز مانند سایر مسافران اعمال میشود و استفاده از این خدمات به معنای معافیت از مراحل بازرسی و کنترل امنیتی نیست.
دیدگاهتان را بنویسید